Nadsterowność i podsterowność -Jak unikać na drodze? Praktyczne porady dla kierowców

Czym są nadsterowność i podsterowność?

Nadsterowność występuje, gdy tył pojazdu traci przyczepność i zaczyna się przemieszczać na zewnątrz zakrętu, co powoduje, że samochód skręca bardziej, niż zamierzał kierowca. W skrajnych przypadkach nadsterowność może doprowadzić do całkowitej utraty kontroli nad autem.

Z kolei podsterowność to tendencja, w której koła przedniej osi tracą przyczepność, co skutkuje tym, że pojazd nie skręca wystarczająco mocno i wyjeżdża z zakrętu szerokim łukiem. W przypadku podsterowności pojazdu kierowca może mieć wrażenie, że auto “ślizga się” na przód, niezależnie od kąta skrętu kierownicą.

 

Czynniki wpływające na nadsterowność i podsterowność

Na zachowanie samochodu wpływa wiele czynników, zarówno związanych z jego konstrukcją, jak i sposobem jazdy. Do najważniejszych należą:

• Ustawienia kół: Kąt pochylenia kół przednich oraz twardość tłumienia amortyzatorów mogą znacząco wpłynąć na przyczepność opon.
• Rozkład masy pojazdu: Dociążenie przedniej osi lub tylnej osi zmienia tendencje samochodu do nadsterowności bądź podsterowności. Niewłaściwy rozkład masy na tylnej osi może prowadzić do nadsterowności, gdzie tylna oś traci przyczepność, co skutkuje ucieczką tyłu samochodu na zewnątrz zakrętu.
• Sztywność stabilizatora: Zmniejszenie średnicy przedniego stabilizatora może pomóc w redukcji nadsterowności samochodu.
• Ciśnienie w oponach: Zmniejszenie ciśnienia w przednich oponach poprawia ich przyczepność, co redukuje podsterowność pojazdu.
• Umiejętności kierowcy: Lekka praca kierownicą i odpowiednia reakcja na poślizg są kluczowe dla wyprowadzenia samochodu z niebezpiecznej sytuacji.

Rola przednich kół w nadsterowności

Przednie koła odgrywają istotną rolę w nadsterowności. Jeśli przednie koła tracą przyczepność, może to spowodować utratę kontroli nad samochodem. Dlatego ważne jest, aby przednie koła były w dobrym stanie technicznym i miały odpowiednie ciśnienie. Regularna kontrola stanu przednich opon oraz dbanie o właściwe ustawienie kąta pochylenia kół przednich może znacząco zmniejszyć ryzyko nadsterowności.

Wpływ tyłu samochodu na podsterowność

Tył samochodu może mieć wpływ na podsterowność. Jeśli tył samochodu jest zbyt lekki, może to spowodować, że samochód będzie miał tendencję do wyjeżdżania z zakrętu. Dlatego ważne jest, aby tył samochodu był odpowiednio dociążony. Dociążenie tylnej osi może poprawić przyczepność opon i zmniejszyć ryzyko podsterowności, co jest szczególnie istotne podczas jazdy w trudnych warunkach drogowych.

Objawy nadsterowności i podsterowności

Rozpoznanie objawów nadsterowności i podsterowności jest kluczowe, aby kierowca mógł odpowiednio zareagować i uniknąć utraty kontroli nad pojazdem.

Nadsterowność występuje, gdy tylne koła tracą przyczepność, co sprawia, że auto zaczyna skręcać bardziej, niż zamierza kierowca. Charakterystycznym objawem jest zarzucanie tyłu pojazdu na zewnątrz zakrętu. Zjawisko to często towarzyszy gwałtownemu przyspieszaniu lub nagłym manewrom, które przekraczają granice przyczepności opon tylnej osi.

Podsterowność objawia się tym, że przednia oś pojazdu traci przyczepność, przez co samochód ma tendencję do prostowania toru jazdy. W efekcie auto nie skręca zgodnie z ruchem kierownicy i “wypycha” przód na zewnątrz zakrętu. Ten stan może być szczególnie niebezpieczny na śliskiej nawierzchni, gdy reakcje pojazdu są spowolnione.

W obu przypadkach, zbyt późne zauważenie objawów może prowadzić do utraty przyczepności i niebezpiecznej sytuacji na drodze. Kluczem do uniknięcia takich zagrożeń jest szybka reakcja i znajomość technik wyprowadzania samochodu z poślizgu.

 

Dostosowanie techniki jazdy

Dostosowanie techniki jazdy do warunków drogowych jest kluczowe w unikaniu nadsterowności i podsterowności. Kierowca powinien dostosować prędkość do warunków drogowych i unikać gwałtownych ruchów kierownicą. Ponadto, kierowca powinien regularnie sprawdzać stan techniczny pojazdu i systemy wspomagające, takie jak ESP. Systemy te mogą znacząco pomóc w utrzymaniu kontroli nad pojazdem, ale nie zastąpią zdrowego rozsądku i odpowiednich umiejętności kierowcy. Regularna konserwacja samochodu i świadoma technika jazdy to klucz do bezpiecznej jazdy i unikania nadsterowności i podsterowności.

Jak opanować nadsterowność i podsterowność?

W sytuacji poślizgu kluczowe jest zachowanie spokoju i zastosowanie odpowiednich technik jazdy.

Jak wyjść z poślizgu nadsterownego, gdy tył samochodu traci przyczepność?

1. Nie używaj hamulca ręcznego, gdy tył pojazdu traci przyczepność.
2. Skręć kierownicę w kierunku poślizgu – to pomoże ustabilizować tor jazdy.
3. Unikaj gwałtownego przyspieszania lub hamowania, aby nie pogłębić poślizgu.

Jak wyjść z poślizgu podsterownego, gdy przednie koła tracą przyczepność?

1. Zmniejsz nacisk na pedał gazu, aby przednie koła odzyskały przyczepność.
2. Zachowaj delikatny ruch kierownicą – gwałtowny skręt może pogorszyć sytuację.
3. Jeśli to możliwe, delikatnie dociąż przednią oś, zmniejszając prędkość.

Systemy bezpieczeństwa a nadsterowność i podsterowność

Wpływ systemów ESP na nadsterowność i podsterowność

Elektroniczny System Stabilizacji Toru Jazdy (ESP) to jedno z najbardziej zaawansowanych rozwiązań zwiększających bezpieczeństwo jazdy. Jego zadaniem jest minimalizowanie skutków nadsterowności i podsterowności poprzez aktywne sterowanie pracą hamulców oraz silnika.

W przypadku nadsterowności pojazdu, gdy tył auta traci przyczepność i zaczyna zbaczać z toru jazdy, ESP automatycznie uruchamia hamulce na jednym lub kilku kołach tylnej osi, aby skorygować kierunek jazdy. System działa błyskawicznie, co pozwala kierowcy uniknąć ryzyka utraty kontroli, szczególnie podczas pokonywania zakrętów z dużą prędkością.

W sytuacji podsterowności samochodu, gdy przednie koła tracą przyczepność i auto "wypycha" na zewnątrz zakrętu, ESP zmniejsza moment obrotowy silnika i aktywuje hamulce na tylnych kołach, pomagając przedniej osi odzyskać przyczepność. Dzięki temu pojazd lepiej trzyma się wyznaczonego toru jazdy.

Współczesne samochody są projektowane z myślą o maksymalnym wykorzystaniu systemu ESP, co znacząco zmniejsza ryzyko poślizgu, nawet w trudnych warunkach, takich jak oblodzona nawierzchnia czy gwałtowne manewry. Jednak warto pamiętać, że systemy wspomagania nie zastępują zdrowego rozsądku i odpowiednich umiejętności kierowcy – stanowią jedynie dodatkową warstwę ochrony, która pomaga w krytycznych momentach.

Ubezpieczenia samochodu a szkoda po poślizgu

Warto pamiętać, że szkody powstałe na skutek poślizgu mogą być pokryte przez ubezpieczenie autocasco. Jednak warunkiem jest przestrzeganie przepisów drogowych oraz zachowanie ostrożności na drodze. W przypadku szkody warto skonsultować się z agentem ubezpieczeniowym, aby uzyskać szczegółowe informacje na temat zakresu ochrony.

 

Co jest lepsze: nadsterowność czy podsterowność?

Zarówno nadsterowność, jak i podsterowność mają swoje wady, ale z punktu widzenia bezpieczeństwa podsterowność jest zazwyczaj uważana za łatwiejszą do opanowania dla przeciętnego kierowcy. W przypadku podsterowności samochód zazwyczaj „wypycha” przód na zewnątrz zakrętu, co daje więcej czasu na reakcję, taką jak zmniejszenie prędkości lub skorygowanie toru jazdy. Nadsterowność, w której tył samochodu traci przyczepność, jest trudniejsza do kontrolowania, ponieważ wymaga precyzyjnego działania – delikatnego skrętu kierownicą w kierunku poślizgu i odpowiedniego operowania pedałem gazu. Nadsterowność jest szczególnie problematyczna dla samochodów z napędem na tylną oś, ponieważ dociążenie tylnych kół ma duży wpływ na stabilność pojazdu i ryzyko utraty przyczepności w trudnych warunkach.

Współczesne systemy bezpieczeństwa, takie jak ESP, pomagają radzić sobie z obiema sytuacjami, ale producenci samochodów projektują pojazdy z lekką tendencją do podsterowności, uznając ją za bardziej przewidywalną dla kierowców. W efekcie to, czy nadsterowność czy podsterowność jest „lepsza”, zależy od umiejętności kierowcy i charakterystyki prowadzenia samochodu. Doświadczony kierowca może preferować nadsterowność, która umożliwia bardziej dynamiczną jazdę, podczas gdy dla większości użytkowników dróg bezpieczniejszą opcją pozostaje podsterowność.

Podsumowanie

Podsterowność i nadsterowność to zjawiska, które mogą spotkać każdego kierowcę, szczególnie w trudnych warunkach drogowych. Zrozumienie mechanizmów tych poślizgów i umiejętność odpowiedniej reakcji są kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa jazdy. Dbałość o przyczepność kół, właściwe ustawienia pojazdu, takie jak kąty pochylenia kół przedniej osi, oraz świadoma technika jazdy pomagają zminimalizować ryzyko utraty kontroli nad autem.

Pamiętaj, że poślizg samochodu nie zawsze jest wynikiem błędu kierowcy – może być efektem warunków atmosferycznych lub niewłaściwego stanu technicznego pojazdu. Dlatego regularna konserwacja samochodu, unikanie gwałtownych manewrów i przemyślana jazda są kluczowe, aby radzić sobie z sytuacjami, w których występuje podsterowność lub nadsterowność. Bezpieczeństwo na drodze to połączenie wiedzy, odpowiedzialności i przygotowania na niespodziewane sytuacje.